Bộ Y tế tăng cường siết chặt quản lý thực phẩm chức năng – Quyết liệt chống hàng giả, hàng kém chất lượng!

 Báo động thực phẩm chức năng giả

Tại buổi chia sẻ ngày 7/5, bà Trần Việt Nga – Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) – nhận định: “Thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng không còn là hiện tượng đơn lẻ mà đang trở thành vấn nạn”. Bằng chứng là thời gian gần đây, cơ quan Cảnh sát điều tra của Bộ Công an đã triệt phá nhiều đường dây sản xuất, kinh doanh thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả, trong đó có cả sữa giả, thực phẩm bổ sung và sản phẩm dinh dưỡng y học.

“Đây là những vụ việc nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân, đặc biệt là nhóm đối tượng yếu thế như người già, người bệnh, trẻ em. Việc triệt phá các đường dây này không chỉ là lời cảnh báo mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho những tổ chức, cá nhân đang lợi dụng kẽ hở của pháp luật để trục lợi bất chính”, bà Nga nhấn mạnh.

Cơ chế tự công bố: Lỗ hổng lớn trong quản lý

Theo bà Trần Việt Nga, một trong những nguyên nhân chính khiến hàng loạt sản phẩm kém chất lượng dễ dàng len lỏi vào thị trường là cơ chế tự công bố sản phẩm theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Quy định này cho phép doanh nghiệp tự công bố và chịu trách nhiệm về sản phẩm mà không cần sự thẩm định ban đầu từ cơ quan quản lý. Mặc dù tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp làm ăn chân chính, nhưng lại bị nhiều đối tượng lợi dụng để “lách luật”.

“Thủ tục đơn giản, hồ sơ dễ thực hiện và không mất phí là lý do khiến nhiều doanh nghiệp ồ ạt đưa sản phẩm ra thị trường mà không đảm bảo chất lượng. Trong khi đó, lực lượng hậu kiểm lại mỏng, kinh phí dành cho thanh tra, kiểm nghiệm còn hạn chế, dẫn đến tình trạng kiểm soát không xuể”, bà Nga cho biết.

Không ít doanh nghiệp sau khi tự công bố thì sản xuất sản phẩm với số lượng không đúng, thậm chí thay đổi thành phần, nguyên liệu so với hồ sơ đã nộp. Cá biệt, một số còn “biến tướng” các sản phẩm bổ sung thành thuốc, thổi phồng công dụng, đánh lừa người tiêu dùng.

Tăng cường hậu kiểm, siết chặt quảng cáo

Trước thực trạng này, Bộ Y tế đã trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP theo hướng thắt chặt hơn, đồng thời tham mưu sửa đổi Luật An toàn thực phẩm để khắc phục những lỗ hổng hiện nay. Bên cạnh đó, các giải pháp mang tính tổng thể, đa ngành cũng được triển khai đồng bộ.

1. Tăng cường hậu kiểm:

Bộ Y tế đã đề nghị UBND các tỉnh, thành phố đầu tư thêm nhân lực và kinh phí cho công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm nghiệm sản phẩm. Việc kiểm tra đột xuất, lấy mẫu sản phẩm tại các cơ sở sản xuất và trên thị trường sẽ được tăng cường, nhằm phát hiện và xử lý sớm các vi phạm.

2. Siết chặt kiểm soát quảng cáo:

Một vấn đề rất đáng lo ngại hiện nay là tình trạng quảng cáo sai sự thật. Các sản phẩm thực phẩm chức năng được quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội, thậm chí thông qua người nổi tiếng, hoặc giả danh bác sĩ để tăng độ tin cậy. Nhiều người tiêu dùng, nhất là người lớn tuổi, tin tưởng tuyệt đối vào những lời giới thiệu này mà không kiểm chứng thông tin.

“Chúng tôi đang phối hợp với các bộ, ngành để xử lý nghiêm các quảng cáo vi phạm, kể cả xử lý trách nhiệm cá nhân nếu giả mạo danh tính bác sĩ. Đây là vấn đề nhức nhối và cần sự đồng thuận từ cả các nền tảng mạng xã hội, các cơ quan truyền thông và cộng đồng”, bà Nga nói.

3. Phối hợp liên ngành xử lý vi phạm:

Cục An toàn thực phẩm đang làm việc chặt chẽ với Bộ Công an để triệt phá các đường dây sản xuất hàng giả, đặc biệt là các cơ sở sản xuất “chui” và các nhóm lừa đảo qua mạng. Theo bà Nga, “Cần áp dụng mạnh mẽ các chế tài từ Nghị định 98/2020/NĐ-CP và Bộ luật Hình sự để xử lý triệt để các hành vi cố tình vi phạm”.

4. Nâng cao ý thức cộng đồng:

Song song với các biện pháp pháp lý và hành chính, Bộ Y tế kêu gọi cộng đồng nâng cao cảnh giác và ý thức khi lựa chọn thực phẩm chức năng. Người tiêu dùng cần tìm hiểu kỹ nguồn gốc sản phẩm, xem xét thành phần, nhãn mác, mã số công bố và hạn sử dụng trước khi mua. Đồng thời, nên báo cáo ngay cho cơ quan chức năng nếu phát hiện sản phẩm nghi ngờ là hàng giả, hàng kém chất lượng.

Doanh nghiệp phải là người chịu trách nhiệm cao nhất

Theo Cục trưởng Trần Việt Nga, nền tảng của thị trường thực phẩm an toàn chính là trách nhiệm và đạo đức kinh doanh của doanh nghiệp. Khi được trao quyền tự công bố sản phẩm, doanh nghiệp cũng đồng thời nhận về trách nhiệm cao nhất trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm.

“Luật pháp đã có đủ chế tài. Nếu doanh nghiệp tuân thủ đúng, thì hàng giả sẽ không có chỗ tồn tại. Tuy nhiên, vẫn có một bộ phận doanh nghiệp đặt lợi nhuận lên trên sức khỏe người tiêu dùng, cố tình làm sai và tìm cách đối phó”, bà Nga bức xúc.

Việc sửa đổi hệ thống pháp luật chỉ là một phần của giải pháp. Quan trọng hơn là tạo ra một môi trường minh bạch, có trách nhiệm, trong đó doanh nghiệp phát triển bền vững bằng uy tín, chứ không phải bằng chiêu trò và lừa đảo.

Chung tay bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Để đẩy lùi thực phẩm chức năng giả, rất cần sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp, người tiêu dùng và cả hệ thống truyền thông. Mỗi người dân chính là lá chắn đầu tiên khi trang bị cho mình kiến thức và sự cảnh giác. Mỗi doanh nghiệp chính là người chịu trách nhiệm cuối cùng cho sản phẩm mà họ đưa ra thị trường. Và cơ quan quản lý sẽ là người đảm bảo luật pháp được thực thi nghiêm túc và minh bạch.

Trong bối cảnh thị trường thực phẩm chức năng phát triển nhanh và mạnh như hiện nay, việc “buông lỏng” quản lý không chỉ gây hậu quả cho một vài người tiêu dùng, mà còn ảnh hưởng đến niềm tin xã hội, uy tín quốc gia và sức khỏe cộng đồng.

Hãy tiêu dùng thông minh – Chung tay đẩy lùi thực phẩm chức năng giả, vì một cộng đồng khỏe mạnh, văn minh và an toàn!

Tấn Tài